Σεβαστοί πατέρες, ερίτιμες Κυρίες, αξιότιμοι Κύριοι που τιμάτε με την παρουσία σας τη μνήμη των προγόνων μας, εκφράζουμε τις ευχαριστίες μας για την ευγενική σας παρουσία και σας υποδεχόμαστε με χαρά και συγκίνηση στο χωριό μας.
Προσερχόμενος στο βήμα και συναισθανόμενος την τιμή και την ευθύνη που επωμίζομαι να εκφωνήσω λόγο σεβαστό κι αντάξιο των προγόνων μας, υποβάλλω εκ βάθους καρδίας ευχαριστίες στο Δ.Σ. του Συλλόγου Σαρακατσαναίων ν. Πιερίας για την ιδιαίτερη τιμή που μου γίνεται να αποτίσω φόρο τιμής με λόγο, σε άνδρες που στάθηκαν γενναίοι με έργα. Είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς με επιτυχία για άνδρες καλούς καγαθούς, μήπως τα λόγια φανούν κατώτερα σε σύγκριση με τις πράξεις τους ή μήπως αποδειχθούν διογκωμένα, αν ίσως ξεπερνούν τις δυνάμεις και τα ψυχικά αποθέματα του ακροατή. Επειδή όμως η ιστορία και οι παλαιότεροι απέδειξαν στην πράξη πως αυτά είναι ορθά, θα ακολουθήσω το κάλεσμα ευχόμενος να ανταποκριθώ με σεβασμό και δέος στις πανίερες μορφές που πότισαν με το πορφυρό και ζέον αίμα τους την ιερή μας γη ή που πρωτοστάτησαν με τον απαράμιλλο ηρωισμό τους στη διαφύλαξη του υπέρτατου αγαθού, της ελευθερίας.
Ημέρα τιμής λοιπόν η σημερινή, ημέρα μνήμης. Τιμούμε σήμερα τη μνήμη των ηρώων σαρακατσαναίων πεσόντων στο έπος του 1940. Σε μια εκδήλωση τιμής και μνήμης που διοργανώνεται τα τελευταία χρόνια από τον Σύλλογο Σαρακατσαναίων, για εκείνους που έπεσαν για την ελευθερία της Ελλάδος κατά τον Ελληνοιταλικό και ελληνογερμανικό πόλεμο του 1940-41.
Με απόλυτη συνείδηση εθνικής ευθύνης αλλά και ιστορικού χρέους μαζευτήκαμε σήμερα εδώ για να αποτίσουμε φόρο τιμής σε εκείνους τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους στο μέτωπο ή που δεν γύρισαν ποτέ πίσω στο σπίτι τους. Μαζευτήκαμε σήμερα εδώ για να εκφράσουμε απλά κι ανθρώπινα τα αισθήματα παντοτινής εκτίμησης προς αυτούς τους ανθρώπους και να τονίσουμε για ακόμη μια φορά πως θα τους έχουμε πάντοτε ως πρότυπα ορθών εθνικών αρχών και αξιών.
Η αέναη μανία του πολέμου για άλλη μια φορά λες κι έχει βαλθεί να ξεθεμελιώσει τον τόπο μας, δίνει τη σκυτάλη στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το 1940. Την Τρίτη 29 Οκτωβρίου 1940 διαβάζουμε σε πρωτοσέλιδο Αθηναϊκής εφημερίδας: «Η Ελλάς ολόκληρη ευρίσκεται από χθες την πρωϊαν εις εμπόλεμον κατάστασιν με την Ιταλίαν. Αποφασισμένη να αγωνισθεί μέχρι τελικής νίκης υπέρ της τιμής και της ανεξαρτησίας και της ακεραιότητας του εδάφους της. Ο ελληνικός λαός καλείται σύσσωμος και πειθαρχών να εκπληρώσει τας ιερωτέρας των υποχρεώσεών του».
Στο μεγάλο αυτό προσκλητήριο του 1940, για την υπεράσπιση της ελευθερίας και των ιδανικών της φυλής μας έδωσαν το ηχηρό παρόν χιλιάδες συμπατριώτες μας, ανάμεσά τους και νέοι σαρακατσάνοι από τη γύρω περιοχή. Άνθρωποι που άφησαν το χωριό, την οικογένειά τους, τα κοπάδια, τις δουλειές και τα όνειρά τους για να ντυθούν την τιμημένη στολή του Έλληνα στρατιώτη. Ήταν αυτοί που μαζί με άλλους συμπολίτες μας έγραψαν το μεγάλο Έπος του ’40, μια ανεκτίμητη κληρονομιά για τους σημερινούς Έλληνες.
Μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της πατρίδος, δεν επέστρεψαν ποτέ από το Μέτωπο. Έμειναν εκεί στη γραμμή του καθήκοντος, στις επάλξεις του χρέους απέναντι στους εισβολείς. Αυτοί οι τεράστιοι άνθρωποι, που η λαϊκή θυμοσοφία και το επίσημο κράτος ονόμασε ήρωες, μαζί με τους υπόλοιπους μάρτυρες της κατοχής, είναι μια μεγάλη συνεισφορά στους Αγώνες του Έθνους.
Κάθε χρόνο, μια Κυριακή του Νοεμβρίου με πρωτοβουλία του Συλλόγου Σαρακατσαναίων συγκεντρωνόμαστε να ανάψουμε ένα κερί στη μνήμη των Ηρώων ένα κερί που είναι τόσο απαραίτητο ως φως πίστεως και ελευθερίας. Η σημερινή παρουσία μας εδώ ας είναι μια ευκαιρία τιμής για τους πεσόντες Ήρωες.
Ήρωας. Αυτή η λέξη που ηχεί στα αφτιά μας τόσο μεγάλη. Κι όμως.. ήρωες δεν είναι παρά οι απλοί καθημερινοί άνθρωποι, όπως εσείς κι εγώ, που όμως στην πιο κρίσιμη προσωπική ή δημόσια ιστορική ανάγκη, παίρνουν την πρωτοβουλία και αναλαμβάνουν δράση, χωρίς να υπολογίζουν την απώλεια ή τον κίνδυνο. Είναι οι άνθρωποι της προσφοράς, χωρίς αντάλλαγμα. Είναι αυτοί που παλεύουν για κάτι που φαντάζει αδύνατο, αλλά όταν αποφασίζουν να πεθάνουν για υψηλά ιδανικά μια φορά χάνουν κι χιλιες κερδίζουν. Ήρωες είναι όλοι εκείνοι οι μικροί, οι άσημοι της ιστορίας, που συνέβαλαν με το δικό τους τρόπο, με την ίδια τους τη ζωή.
Ένας λαός που ξεχνά την ιστορία του είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει, θα πει ένας Ισπανός φιλόσοφος. Πεθαίνουν μόνο όσοι ξεχνιούνται, θα πει ο έλληνας ποιητής. Κι εμείς οφείλουμε ως Έθνος να μην ξεχνάμε την ιστορία μας.
Το μνημόσυνο αυτό θα θυμίζει το αίμα, τους σπαραγμούς της ψυχής τους, τα καρδιοστάλλακτα δάκρυα που έβρεξαν και πότισαν τα ιερά μας χώματα για να τα παραλάβουμε σήμερα καθάρια, ανεξάρτητα, κατάδικά μας, γεμίζοντας τα πνευμόνια μας το οξυγόνο της Ελευθερίας. Έχουμε χρέος και συνάμα ευθύνη να διαφυλάξουμε αυτή την παρακαταθήκη και να την κληροδοτήσουμε στις επερχόμενες γενιές αλώβητη απ’ τη φθορά του χρόνου. Το παρελθόν έδωσε τα σκήπτρα στη δύναμη του παρόντος, κι εμείς οφείλουμε όρκο ευθύνης στο μέλλον. Είναι ηθικό χρέος μας και εθνικό καθήκον μας.
Οι Αγωνιστές του σιναφιού μας πλήρωσαν με το αίμα τους, τα όνειρα και τα ιδανικά τους για μια πατρίδα αδούλωτη κι ελεύθερη γιατί ήξεραν βαθιά μέσα τους πως η ελευθερία δε χαρίζεται ποτέ, ούτε τη ζητάς με παρακάλια αλλά κατακτάται με αγώνες και θυσίες, «με τα δικά σου χέρια τηνε παίρνεις». Οι σαρακατσαναίοι μετείχαν ισότιμα και ισάξια με όλους τους Έλληνες στους αγώνες για την υπεράσπιση των ύψιστων ιδανικών τους και απέδειξαν περίτρανα πως το Έθνος ενωμένο μεγαλουργεί, ορθώνεται, γιγαντώνεται.
Η ηθική ενότητα για την οποία κάνει λόγο ο σπουδαίος Ιστορικός Θουκυδίδης επιτυγχάνεται μόνο όταν η ιστορία δεν πνίγεται στο πηγάδι της λήθης αλλά η αναδρομή της στα παλιά γίνεται «το στημόνι και το υφάδι» της εθνικής ζωής που κρατούν ψυχικά δεμένες αλλά και πνευματικά άγρυπνες όλες τις γενιές.
Οι ήρωες του σιναφιού μας συμπεριλήφθηκαν στους «σκαπανείς» που σφυρηλάτησαν με το δικό τους αίμα μια Ελλάδα ωραιότερη, μια πατρίδα λαμπρότερη και συνέτριψαν τον εχθρό που τόλμησε να θίξει την τιμή της χώρας μας. Υπήρξαν αυτοί που φύτεψαν και πότισαν με το ίδιο αίμα το πολυτίμητο δέντρο της αξιοπρέπειας και που μας δίδαξαν «πόσο αξίζει αλλά και πόσο στοιχίζει η Ελευθερία».
Αυτοί είναι οι αληθινοί ήρωες. Και οι αληθινοί ήρωες δεν ζητάνε ποτέ τιμές. Εμείς όμως οφείλουμε να τους τις αποδίδουμε. Ως έλληνες, της πατρίδας και των προγόνων μας, άξιοι.
Η σημερινή ομιλία είναι αφιερωμένη σ αυτούς τους ανθρώπους που έσπευσαν να πολεμήσουν στα αλβανικά βουνά, που άκουσαν τις σειρήνες του πολέμου αλλά όχι τις καμπάνες της ελευθερίας. Σε όλους εκείνους που δεν μπορούν με τη δική τους φωνή να διηγηθούν το βίωμα του πολέμου. Δεν μπορούν να μιλήσουν για το τι περιμένουν από εμάς ή από την πολιτεία. Το σίγουρο είναι πως θα είχαν πολλά να μας διηγηθούν. Όπως σίγουρο είναι ότι με την αξιοπρέπεια, την ανδρεία και την αυτοθυσία τους απέδειξαν μεγαλόπρεπα πως υπάρχουν αξίες και ιδανικά που πρέπει να διαφυλάσσονται ακόμη και με το τίμημα της ζωής. Αυτοί οι γενναίοι άνθρωποι δεν έχουν τίποτα πλέον να αποδείξουν σε κανέναν. Αν τους δινόταν η ευκαιρία ένα και μόνο θα είχαν να ζητήσουν. Να μην ξεχνάμε. Μνημονεύω αμέσως τα ονόματα των πεσόντων στο έπος του ’40, με αλφαβητική σειρά.
Γκόρτσος Επαμεινώνδας
Πυρόβολος Στέφανος
Τσακνάκης Ιωάννης
Φούντας Κωνσταντίνος
Σας οφείλουμε βαθειά ευγνωμοσύνη που αγωνιστήκατε για να ζούμε εμείς ελεύθεροι! ΑΘΑΝΑΤΟΙ.